Voordat iedereen denkt dat ik hier alleen maar 24/7 aan het werk ben onderstaand verhaal….
Ik zit in een resort, met een klein zwembadje waar ik de dagelijkse indrukken van me afzwem. En hier ontmoette ik de enige andere gasten, een groepje Nederlanders van wie twee mensen de afgelopen bezig waren met het organiseren van een worstelwedstrijd. Dit kwam niet zomaar uit de lucht vallen. Net als ik hadden ook zij jaren geleden bedacht dat ze iets wilden, vanuit hun werk, in Gambia. Het begon met het fotograferen van worstelaars en een samenwerking met een jonge Gambiaanse man die wedstrijden wilde organiseren. Meteen bij mijn eerste ontbijt werd ik uitgenodigd om te komen kijken. Ik kon me er weinig bij voorstellen en de reactie van alle Nederlanders die ik meevroeg, maakte het steeds meer een ding. “Nee, dat is echt niks voor mij” zei iedereen. De afgelopen dagen groeide bij mij zowel belangstelling als een beetje spanning.
Zaterdagavond was dan eindelijk de big night. Met een groepje vertrokken we met een grote (mensen zijn hier vaak lang en groot) sympathieke chauffeur naar Brikama. Daar aangekomen stond er al een aardige menigte bij een stadion, en wij werden er tussendoor geleid. Eenmaal binnen werden wij als VIP’s gepositioneerd onder het enige zeiltje in het hele stadion. Niet voor lange duur want na een half uurtje werd ons verzocht om iets verderop in de zon te gaan zitten. Deze plekken waren voor de elders, de belangrijke mensen uit de stad.
Hoppa, iedereen op de plek die hij verdiend, en terecht…
Tijd is hier geen ding dus hoe lang we gewacht hebben of hoe lang de stroom uitviel, ik heb geen idee. Feit is dat ik van het begin tot het eind gefascineerd was door alles wat er gebeurde.
Even voor het plaatje (beelddenker in Gambia); in het midden een grote cirkel gevormd door zandzakken met daarbinnen los speciaal zand. Aan de achterzijde van hebt plein banners van sponsoren maar vooral een prachtige banner met daarop portretten van de worstelaars. Het eerder genoemde project van een nederlands stel waarmee dit hele verhaal begon (yourvisionworks.com/yvw-gambia).
Om die bak aan twee kanten heel veel losse stoelen, de brandveiligheid regulaties uit nederland tellen hier niet. En aan één kant sta-plaatsen.
Gedurende de avond raakte het plein voller en voller. Djembe-groepen speelden vanaf het begin maar dit kreeg gedurende de avond steeds meer het karakter van een djembe-battle. Ritmisch, opzwepend.
De happening startte met de verschillende worstelaars die in mooie outfits rondjes rennen rond de ‘bak’ worstelaars die in de randen van de bak in iedere windrichting iets verstoppen of juist iets weg gooien. Allemaal rituelen voor het goede geluk.
Zonder aankondiging staan er opeens twee jonge mannen in een lendendoekje van mooie Afrikaanse stof in elkaars armen. Letterlijk stille kracht. Het deed mij denken aan een rots-en-water oefening. Het juiste moment afwachten om de ander uit balans te brengen en dan met een snelle beweging de ander op de grond leggen. Totaal geen pijnlijke toestanden. Die volgen meestal pas na afloop. Als de verliezer vol schaamte zichzelf in een kramp werkt en uit de zandbak gesleept moet worden. De verpleegkundige in mijn sprong nog op bij de eerste, die dat deed. Het zag er zo serieus uit. Echter niemand reageerde. En mijn buurman legde uit dat het schaamte was. Tja, daar kan ik me beter niet mee bemoeien.
Terwijl de korte gevechten elkaar opvolgden, zaten we opeens in het pikkedonker, black-out. Geen elektriciteit. Een kort moment was ik bang dat het plein leeg zou lopen. Zielig voor de organisatoren, maar nee, iedereen bleef rustig zitten praten. En aangezien wij toubabs geen 4G hebben hier, konden wij ook niet anders dan gezellig met elkaar in gesprek gaan.
Ik kan je zeggen… een aanrader! Supergezellig.
Best veel tijd verstreek. De lokale tv greep de situatie aan om veel interviews te doen, een mooie bijkomstigheid.
En dan is er weer licht en gaat de gestaakte wedstrijd door waar het gebleven was. Gemiddeld uurtje ieder partijtje maar 4 minuten, dus dat werkt lekker door. Voor ik het doorhad ging het top gevecht starten. Zeg de Badr Hari tegen de Rico Verhoeven van Gambia. Echt nationale helden. Het publiek ging uit zn dak!
Een spannende en spetterende krachtmeting volgde en opeens lagen ze allebei in het zand. Voor mij nogal verwarrend, maar het publiek rende het zand in en danste om hun winnaar heen. Tip voor Rico, koop genoeg plaatsen voor je eigen mensen en laat hen de uitkomst bezingen, succes gegarandeerd.
Na de prijsuitreiking ergens in een hoek met veel camera’s, was de avond ten einde. Bijzonder hier is dat tijdens zo’n avond allemaal dingen tegelijk gebeuren. Waar wij alles netjes in een lineair programma zouden zetten, is het hier een continu proces van van alles.
Met een beetje tuitende oren van de aanhoudende djembe battles stonden we met ons groepje buiten de poort. In de donkerte op zoek naar onze bus. eenmaal binnen kwam de roep om nog even ergens een drankje te halen. Het schoolreis-gevoel hield nog even aan.
De chauffeur, in voor alles, reed van het ene piepkleine winkeltje in de achterstraten naar de andere. En zo kwam het dat we opeens op een kleine menigte stuitten met muziek. Aangezien we niet verder konden sprong iedereen uit de bus. Op mijn vraag wat er gebeurde, pakte de chauffeur mijn hand en leidde mij om de menigte heen zodat ik perfect zicht had. De menigte stond in een kring. En in het midden danste een wezen, die mij het meest deed denken aan de gele trol van TiTaTovenaar die ik vroeger had als kind (ik schat 1970, sorry kids).
Dit dansende wezen was mens-groot, gemaakt van allemaal plantaardige slierten waaronder geen mens te bespeuren viel en op zijn hoofd (denk ik) een hele lange punt van een meter. Het sprong en bewoog alle kanten op aangemoedigd door wild geklap van de mensen. Opeens rende het wezen naar een deur, prikte de punt in de drempel en begon als een wervelwind te tollen. Gegil, gejoel en toen was het klaar.
Terug naar de auto vroeg ik de chauffeur wat we nu gezien hadden. Of dit iets met faithhealing te maken had. Maar daarop heb ik geen antwoord gekregen. Het viel me deze week al eerder op dat het wel lijkt alsof gambianen voor ons niet willen weten dat zij prachtige traditionele gebruiken hebben.
Wat een bijzondere avond. Puur lokale cultuur. 